100 sesji Roberta albo podsumowanie roku 2020

Rok 2020 bez wątpienia był rokiem wyjątkowym. Dzięki (sic!) pandemii rozegrałem okrągłe 100 sesji. Poprowadziłem 54 razy, jako gracz wystąpiłem 46 razy. Już myślałem, że nie uda się wbić setki, ale emocjonujący ostatni tydzień roku zaowocował pięcioma rozgrywkami, z których ostatnia odbyła się dzisiaj. Oczywiście, to wszystko nie byłoby to możliwe, gdyby nie przestawienie się na granie online. Początkowo byłem wobec tego dość sceptyczny, ale prędko zmieniłem zdanie. Graniu online postaram się poświęcić osobny wpis. Łatwo zatem policzyć, że grałem prawie 2 razy w tygodniu. Jest to absolutny rekord – moje zapiski z czasów młodości wprawdzie nie przetrwały, ale na pewno nie grałem aż tyle, z wyjątkiem może wakacji, gdy wraz z kuzynem nudziliśmy na podlaskiej wsi i graliśmy chyba codziennie przez parę tygodni. Dla porównania w 2019 były to ledwie 44 sesje, zaś w latach 2013-2015 poprowadziłem łącznie ok. sto razy. Oto podsumowanie mojego erpegowego roku.

Stowarzyszenie Umarłych Awanturników

Brak raportów nie oznacza, że nie prowadzę. Z braku czasu (i chęci) zrezygnowałem, przynajmniej na razie, z pisania szczegółowych sprawozdań z sesji. Mam zresztą wrażenie, że ta formuła już się wyczerpała. Nie rezygnuję jednak z podsumowań, które dają szansę na wgląd w to, co obecnie się u mnie dzieje. Oto zbiorczy raport z mojej bieżącej kampanii OD&D (odc. 1-10). Bo pomimo wszystkich zmian, niejednokrotnie wręcz rewolucyjnych, będę się upierał, że w dalszym ciągu gramy w OD&D. Jest to przede wszystkim opowieść o eksploracji podziemi i walce z potworami w celu zdobycia skarbów i nieśmiertelnej chwały. FIGHT ON!

Cechy postaci w starym D&D

W środowisku retrogamerskim (nie tylko w Polsce) pokutuje kilka mitów na temat cech postaci (atrybutów, charakterystyk, talentów, zdolności) w starych dedekach. Pierwszy z nich mówi, że nie odgrywają one większej roli w przebiegu rozgrywki (albo wręcz w ogóle nie mają znaczenia). Jako przykład najczęściej wskazywane jest OD&D i pierwsza edycja BD&D (autorstwa Johna Erica Holmesa), przeciwstawiane późniejszym iteracjom Lochów i smoków. Atrybuty zapewniają tylko niewielkie modyfikatory tu i ówdzie, resztę załatwia się przecież opisami, a sędzia na bieżąco rozstrzyga sytuacje sporne, oceniając okoliczności. Po drugie – panuje przekonanie, że sześć cech (w języku polskim przyjęły się tłumaczenia: Siła, Inteligencja, Mądrość, Kondycja, Zręczność i Charyzma), losowane oczywiście za pomocą kolejnych rzutów 3d6 (roll-in-order) to kanon wykuty w skale, który stanowi fundament gier z rodu D&D. Czy w rzeczywistości tak jest? Dowiecie się z lektury niniejszego tekstu.

"Serce Oldschoolu" albo polemika z Krokodylem

Krokodyl z oczami na szypułkach podjął się próby odszukania Serca Oldschoolu. Konkretniej: wyodrębnienia cech, które sprawiają, że stare gry są odmienne od późniejszych tytułów (link). Wynikiem badań Autora jest zgrabnie przedstawiony, nowoczesny model, który składa się z 17 elementów: ośmiu "kluczowych mechanik" (stanowiących "ścisły rdzeń oldschoolu") oraz dziewięciu "smaczków i narzędzi" (pełniących rolę pomocniczą). Zdecydowanie warto się zapoznać z tym tekstem, także z sekcją komentarzy, gdzie zgłosiłem szereg wątpliwości. Tutaj postaram się przedstawić mój punkt widzenia. Częściowo polemizuję z Krokodylem, częściowo z utartymi w naszym środowisku schematami. W żadnym razie nie aspiruję do wyczerpania tematu – jest to głos w dyskusji. Niektórzy mogą uznać moje uwagi za krytykanctwo, ale wydaje mi się, że modele i hipotezy powinny być dyskutowane – tylko wówczas mogą udowodnić swoją przydatność.

Poziom energii życiowej – zasada domowa do OD&D

W kampanii OD&D, którą obecnie prowadzę (zbiorczy raport ukaże się niebawem), postanowiłem wprowadzić nowy parametr dla postaci graczy. Jest to poziom energii życiowej, niezależny od poziomu doświadczenia oraz punktów życia/trafień/wytrzymałości (Hit Points). To pokłosie moich ostatnich rozważań nad istotą Hit Dice (link) oraz utratą (wyssaniem) poziomu w starym D&D (link).

Walka w stylu "Dungeon!" w OD&D

Sebacalka, CC BY-SA 4.0 (link)

W nowej kampanii OD&D (z której raport ukaże się niebawem) testuję nowe zasady walki. Zrezygnowałem mianowicie z "Alternative Combat System" (d20 vs Klasa Pancerza) oraz "Fantasy Combat Table" z Chainmail. Opracowałem wariant, który bazuje na grze planszowej Dungeon! autorstwa Davida R. Megarry'ego (szerzej o tym tytule zob. link), ale wykorzystuje mechanikę Hit Points Arnesona zamiast rzutu obronnego. Przedstawiam tu główne założenia wariantu: inicjatywę i zaskoczenie, walkę wręcz i dystansową oraz zdolność bojową (grupową i indywidualną). Po pięciu sesjach mogę powiedzieć, że walki zdecydowanie przyspieszyły, a dramaturgii nie brakuje. Pojawiły się, oczywiście, inne problemy, o których opowiemy w zapowiadanym raporcie. Uwaga: Do prowadzenia rozgrywki w tym modelu niezbędna jest znajomość kart potworów z Dungeon!, które zastępują tabelę potworów z Vol. II.

Utrata poziomu w starym D&D

Araniart, CC-BY 3.0 (link)

Jedną z najbardziej przerażających zdolności potworów jest tzw. wyssanie poziomu (level drain). Gracze za wszelką cenę unikają starcia z przeciwnikami dysponującymi tym specjalnym atakiem. Teoretycznie każdy wie, o chodzi. Postać "trafiona" przez takiego np. wichta traci poziom, tzn. zostaje zdegradowana. W efekcie drenażu przepadają punkty doświadczenia, bezcenne Hit Points, bonusy do ataku, zaklęcia i inne benefity. Piszący te słowa po raz pierwszy zetknął się z tym nieprzyjemnym zjawiskiem, pogrywając w drugą część Wrót Baldura. Skąd wzięło się wyssanie poziomu i jak było rozumiane u zarania hobby?

Termin "Hit Dice" w starym D&D

Ostatnio w poświęconej sandboxowi grupie na popularnym portalu społecznościowym natrafiłem na informację o polskim tłumaczeniu gry Black Hack, którego podjął się Tomasz Misterka. Polska edycja jest już gotowa, a plik można pobrać ze strony tłumacza (link). Nie znam tej gry, ale nie o to w tym momencie chodzi. We wspomnianej grupie rozgorzała bowiem dyskusja na temat "poprawnego" tłumaczenia klasycznego terminu Hit Dice. Zaproponowałem, aby zamiast "Kostek Trafień" pojawiła się "Wartość Bojowa". Moja propozycja została poddana pod głosowanie i uplasowała się na ostatniej pozycji z trzech, przegrywając nawet z "Kostkami Wytrzymałości". Argumentami, który pojawiały się najczęściej, było domniemane zerwanie przeze mnie z "tradycją" i niedosłowne tłumaczenie, co ma jakoby mnożyć byty. Czy faktycznie dosłowne tłumaczenie jest najlepsze? Czy należy ślepo podążać za "tradycją" translatorską?

Dungeon! Megarry'ego jako wariant Chainmail i D&D

David R. Megarry to jeden z najstarszych wiarusów RPG. Uczestniczył w kampaniach napoleońskich w Minneapolis (gdzie wcielał się w rolę króla Prus), a następnie wszedł w skład pierwszej drużyny badającej podziemia pod zamkiem Blackmoor. W październiku 1972 roku stworzył własną interpretację kampanii Dave'a Arnesona – prototyp gry planszowej, znanej potem jako Dungeon! Jej cel jest prosty: gracze schodzą do tytułowego lochu, gdzie walczą z potworami i zdobywają skarby. Dostępne są cztery klasy postaci: heros, elf, superbohater i czarodziej.

Ragnarok w Starym Świecie

Przygody w Starym Świecie (na silniku D&D) dobiegły końca. Pora na ich podsumowanie i ostatni raport.

Groza śmierci w Starym Świecie

Zdjęcie: akunite_reqium_sol

Już ponad miesiąc upłynął od publikacji ostatniego tekstu, co nie oznacza, że próżnowałem. Na pisanie z jednej strony brakło czasu, z drugiej – zmiany wprowadzone ostatnio przez Bloggera skutecznie zniechęcają mnie do prowadzenia tu bloga. Kampania w Starym Świecie trwa, choć pomału zmierza ku końcowi. Przypomnijmy: przygoda osadzona jest w świecie znanym z pierwszej edycji WFRP, ale na silniku OD&D. Postacie graczy to bohaterowie przeniesieni z dotychczasowych kampanii (Pustkowie Piktów, Czyny Gurczena). Niniejszy raport zawiera podsumowanie ostatnich pięciu sesji (odcinki 15-19). Sesja nr 20 będzie przypuszczalnie ostatnią w tym module.

Kto pierwszy umrze?

Kolejność działania w rundzie przyjęto w RPG nazywać inicjatywą. Jest to jeden z ważniejszych elementów rozgrywki, od którego niejednokrotnie zależy być albo nie być postaci. W niniejszym tekście prześledzimy, jakie warianty stosowano na wczesnym etapie rozwoju hobby. Jak zobaczymy, nie było to wcale oczywiste – możliwości jest na tyle dużo, że prawdopodobnie każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Ciężkie czasy w Starym Świecie

Dalibor po bitwie z ghulami

Kampania w Starym Świecie rozwija się bardzo szybko. Przecież dopiero co raportowałem, a tu kolejne trzy odcinki za nami. Razem to już 14! Poprawiłem tabelę przygód w dziczy. Nie obyło się bez tworzenia zasad na poczekaniu, które następnie zalegalizowałem jako obowiązujące w tej kampanii house rules. O tym w sumie jest ten post – to bardziej Okiem Sędziego niż klasyczny raport. Niechaj nikogo nie zmyli tabela postaci, w sesjach uczestniczyło od 1 do 3 graczy, ale prowadzili po kilku bohaterów. A tych jest z nami coraz mniej. Kogo ubyło – dowiecie się z lektury niniejszego sprawozdania. FIGHT ON!

Zasady walki w Empire of the Petal Throne

Empire of the Petal Throne (dalej: EPT) to jedna z najstarszych gier RPG, której autorem był amerykański uczony M.A.R. Barker (1929-2012). Na początku lat 70. Barker został profesorem na uniwersytecie w Minneapolis. Wśród jego studentów znalazł się Michael Mornard, jeden z uczestników kampanii Greyhawk. To dzięki niemu Barker zainteresował się D&D i prędko sam zaczął prowadzić. Już w 1974 roku Barker ogłosił maszynopis (w nakładzie 50 egzemplarzy), rok potem – ukazało się oficjalne wydanie, opublikowane przez TSR i poprzedzone wstępem autorstwa Gary'ego Gygaxa.

Starzy znajomi w Starym Świecie

Gerda (F-W 3) prowadzi natarcie

Śmiałkowie może i zginęli na ołtarzu Rogatego Szczura, ale kampania toczy się dalej. Za nami już 11 sesji w Starym Świecie, a do gry powrócili starzy znajomi. Oto podsumowanie ostatnich trzech odcinków. FIGHT ON!

Powrót Gurczena – Podsumowanie kampanii

Baronia Braunsztynu i Pogranicze (1 heks = 1 liga = 3 mile)

Oto krótkie podsumowanie piątej serii mega-kampanii Czyny Gurczena. Przypomnijmy: cykl rozpoczął się w listopadzie 2016 roku i trwa do dzisiaj (z przerwami). Prawie cztery lata zleciały jak z bicza strzelił. Łącznie rozegraliśmy już 113 odcinków, a licznik ciągle bije, bo największy z superbohaterów polskiego sandboxa pozostaje w grze. FIGHT ON!

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 10

Po ponad dwóch miesiącach przerwy udało się wreszcie rozegrać 113. odcinek mega-kampanii Czyny Gurczena. Czy to już ostatnia odsłona przygód wielkiego bohatera? Czy lord Gurczen nie zawiedzie? FIGHT ON!

Stare D&D w Starym Świecie

Zakończyliśmy eksperyment z Manuskryptem Holmesa (link), ale bynajmniej nie opuszczamy "ponurego świata niebezpiecznych przygód". Znaczy się, Starego Świata. Przetestowaliśmy nowy wariant zasad, a przygoda toczy się dalej. Oto podsumowanie ostatnich kilku spotkań.

"Wilderness Encounter" w OD&D

W pierwszym "princie" OD&D wśród materiałów, które niezbędne są do prowadzenia kampanii fantasy, wymieniono Outdoor Survival. To opublikowana w 1972 roku przez Avalon Hill gra planszowa, która symuluje wędrówkę po pustkowiach. Instrukcja zakłada pięć możliwych scenariuszy (zagubienie, przetrwanie, pościg, misja poszukiwawcza, misja ratunkowa). Warunki zwycięstwa są zależne od scenariusza, ale na ogół chodzi o wydostanie się poza mapę.

Wpływ tego tytułu na formowanie się klasycznego modelu Wilderness jest oczywisty. Nie chodzi tylko o charakterystyczną mapę dziczy z heksami, po której porusza się gracz. Na kartach niewielkiej broszurki zawarto liczne zasady, z których część znajdujemy potem w Vol. III, jak chociażby wpływ rzeźby terenu na tempo ruchu, utrata orientacji w terenie (słynne Lost) oraz spotkania losowe (Wilderness Encounter).

Wał z palisadą i katapulta, czyli zaginiony cennik z Vol. III [OD&D]

Wertując stronice pierwszego druku ("printu") OD&D, natrafiamy na ciekawy ustęp, którego próżno szukać w ostatecznym, szóstym wydaniu 3LBB.

Modyfikatory walki dystansowej w D&D

OD&D słynie z prostych zasad i niewielkiej – w porównaniu z kolejnymi edycjami – liczby modyfikatorów rządzących mechaniką walki. Sprzyja to prędkości rozgrywania starć, zdecydowanie ograniczając buchalterię. Cechy postaci mają znikomy wpływ na przebieg starcia, a tzw. modyfikatorów sytuacyjnych nie ma prawie wcale. Szczególną uwagę warto jednak poświęcić walce dystansowej. Oprócz drobnego modyfikatora do strzelania lub rzucania (fire any missile) z tytułu wysokiej lub niskiej Zręczności, można wskazać na jeszcze jeden, często umykający uwadze czytelników czynnik: donośność broni.

Gdzie sprzedać smoka? Zaginiony generator miast i wsi [OD&D]

Dokument Beyond This Point Be Dragons (dalej: BTPBD) autorstwa niejakiego Marka Bufkina, szerzej znany jako manuskrypt Dalluhna i wielokrotnie już opisywany przez ekspertów, to jeden z najwcześniejszych wariantów pierwszej opublikowanej gry RPG. Powstał on koło 1973 roku na bazie tzw. Guidon Dungeons & Dragons (GD&D, Guidon draft), czyli roboczej wersji gry, rozsyłanej przez Gary'ego Gygaxa do testów. Na którymś etapie Gygax wprowadził do tekstu szereg poważnych zmian, które zaważyły na obliczu OD&D, tworząc swoisty kanon. Wywodzący się ze szkicu wariant Bufkina siłą rzeczy tych zmian nie uwzględnia. Liczący blisko 60 stron, opatrzony oryginalnymi ilustracjami tekst BTPBD nie jest wprawdzie kompletny (część dokumentu albo zaginęła, albo też nigdy nie został on ukończony), ale stanowi doskonały wgląd w czasy, gdy nie istniała jeszcze jedynie słuszna, kanoniczna wersja D&D. Nie zawsze mamy pewność, co stanowiło treść szkicu, a co było autorskim dodatkiem Bufkina i jego ekipy. Oddzielenie tego jest w zasadzie niemożliwe bez znajomości tekstu GD&D, który w dalszym ciągu znajduje się w ręku wąskiego kręgu badaczy zza Wielkiej Wody (tzw. collector circle). Ci jednak niekiedy uchylają rąbka tajemnicy na blogach i forach, szkic był też eksponowany na wystawie w muzeum (przy okazji wykonano kilka fotek manuskryptu).

Doktor Holmes w Starym Świecie

Jednym z moich ostatnich "odkryć" jest tzw. manuskrypt Holmesa. Przypomnijmy – doktor nauk medycznych John Eric Holmes (1930-2010) był redaktorem pierwszej edycji Basic D&D (wyd. 1977). Uchodzi ona za formę pośrednią, pomost łączący 3LBB (OD&D) z "klasycznym" D&D lat 80. (B/X, BECMI). Sygnowany nazwiskiem Holmesa tekst został w wielu miejscach zmieniony i uzupełniony przez Gary'ego Gygaxa (dalsze zmiany przyszły w kolejnych "printach", co jednak nie będzie nas w tym miejscu interesować). Do oryginalnego manuskryptu dotarł Zenopus, który w imponującej serii artykułów dokonał jego drobiazgowej egzegezy (link). Ponieważ kilka pomysłów Holmesa spodobało mi się, postanowiłem sprawdzić je w praktyce. Poprowadziłem krótką kampanię, a żeby szybko wejść w klimat przygody, akcję osadziłem w Starym Świecie.

Jedynie słuszne OD&D

Papieże sandboxa często zalecają, aby podejść do OD&D "na świeżo", tzn. odcinając się od późniejszych naleciałości i całej tradycji RPG. Należy zagrać w tę grę "taką, jaką jest", czyli zgodnie z literą trzech Małych Brązowych Książeczek. Wtedy rzekomo zbliżamy się do tego, "jak grali" w Złotym Wieku. W niniejszym tekście wykażemy, że takie sekciarskie podejście jest kompletnie fałszywe.

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 9

Przedostatni (chyba) odcinek mega-kampanii. Człowiek miecza, człowiek wiary i człowiek nauki łączą siły, by ocalić praworządne Starorzecze przed czającym się dookoła Chaosem. Pomiędzy sesjami rozegrałem sporo epizodów solo, dzięki czemu kampania znacząco przyspieszyła. Skutki wymieniłem w punktach (potem następuje właściwy raport z sesji). Pojawiło się trochę nowych postaci (niektóre, jak zobaczymy, tylko na chwilę), drużyna wzbogaciła się wreszcie o maga (co podziałało odświeżająco), a wojownicy ponownie zostali zdziesiątkowani (niespodzianka...). Gurczen inwestuje ogromne środki w plany budowy dróg i fortyfikacji. Czyżby miał zostać zapamiętany przede wszystkim jako budowniczy i organizator produkcji, a dopiero potem wojownik i łowca skarbów? To się jeszcze okaże. Przed nami wielki finał. FIGHT ON!

Płonący olej – broń doskonała?

W swoich tekstach często powołuję się na Baldur's Gate. Jestem bowiem głęboko przekonany, że ta gra komputerowa miała ogromny wpływ na kształtowanie wyobrażeń polskiego erpegowca w wieku 30+. Jest całkowicie naturalne, że taki gracz będzie potem interpretował rozmaite elementy starych gier przez pryzmat doświadczeń z komputerowej rozgrywki. Jednym z takich mitów jest płonący olej.

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 8

Kolejny odcinek rozegraliśmy w pełnym, czteroosobowym składzie (+ sędzia). Była to przede wszystkim opowieść drogi. Drużyna odwiedziła w sumie cztery krainy (wszystkie na Pograniczu), jeżdżąc pomiędzy kolejnymi punktami światła. Dwa takie "kafelki", standardowo już pięknie wyrysowane, dołączam do tekstu. FIGHT ON!

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 7

Okrągły, 110. odcinek kampanii. Po raz pierwszy w tym sezonie mieliśmy komplet (trójkę) graczy. Gurczen pudłuje niczym Roberto Baggio, promień śmierci niesie śmierć (niespodzianka), a na bagnach w cieniu gargantuicznych obelisków czają się gumowe potwory. Sandbox nabiera rozpędu: pierwsze trzy akapity raportu to podsumowanie wydarzeń rozegranych pomiędzy sesjami bez udziału PC (bitwa i jej następstwa). Dołożyłem dwa nowe "kafelki" terenu, drużyna rozpoczęła już badanie jednego z nich, a piękną mapkę znajdzie Czytelnik na końcu tekstu. Niestety, mechanika walki, którą obecnie stosuję (Fantasy Combat Table + Fighting Capability + Hit Dice) jest bezlitosna dla słabszych postaci. Stąd kolejne przetasowania w składzie przybocznych, których przeżywalność wynosi średnio 2 sesje. Nic to. FIGHT ON!

Nie wywołuj wilka z lasu

Chyba każdy uczestnik kampanii fantasy stoczył kiedyś bój z wilkiem. Szary leśny drapieżca to klasyczny przeciwnik, który znakomicie odnajdzie się w większości settingów. Wielu graczy ma traumatyczne wspomnienia po spotkaniu z tym zwierzęciem na początku rozgrywki w Baldur's Gate. W niniejszym tekście prześledzimy, jak zmieniały się wilki na przestrzeni kolejnych edycji D&D i tekstów pokrewnych do początku lat 80. ubiegłego stulecia.

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 6

109. odcinek mega-kampanii. Sesja z udziałem dwóch graczy wypełniona była wartką akcją i przygodami. Mapa dla odmiany wygenerowana za pomocą Hexographera, aby ogarnąć całą krainę. Fight On!

Pogranicze (Powrót Gurczena), odc. 5

108. odcinek mega-kampanii. Dwóch graczy eksploruje okolice Nowego Midgardu. Większość sesji wypełniły walki, momentami bardzo żmudne. Nie obyło się bez ofiar w szeregach drużyny. Kto wyszedł z opresji cało, dowiecie się z lektury raportu. PS Czytelnik winien docenić pracę drużynowego kartografa. Nasze mapki wyglądają coraz lepiej. Fight On!

Pogranicze, odc. 4 (Powrót Gurczena)

I znów nastąpiła blisko miesięczna przerwa w przygodach wielkiego Gurczena. Mam jednak mocne postanowienie poprawy i chwilowo wszystkie inne projekty zostają odstawione na boczny tor. Walka trwa!

Ślepy zaułek wojny wietnamskiej

Foto: manhai, CC-BY 2.0, Flickr

Po paru latach prowadzenia przygód sword & sorcery postanowiłem przynajmniej na jakiś czas zmienić otoczenie. Po konsultacjach z graczami podjąłem decyzję, że rozegramy krótką kampanię osadzoną w realiach wojny w Wientamie. Wszyscy niedawno obejrzeliśmy znakomity film dokumentalny Kena Burnsa i Lynn Novick, co dawało nadzieję na dobre wejście w klimat dusznej, wietnamskiej dżungli. Z jakim skutkiem? Dowiecie się z lektury niniejszego tekstu.

He-Man i władcy wszechświata

W pierwszej połowie lat 90. ubiegłego stulecia sporą popularnością wśród osiedlowych chłopaczków cieszyła się kreskówka He-Man i władcy wszechświata. Na potęgę Posępnego Czerepu! Mocy, przybywaj! Któż z nas (urodzonych w okresie późnego PRL) tego nie zna? Z czasem blask przygasł, pojawiły się nowe podniety i nie mam pewności, czy obecnie ktoś jeszcze o "Himenie" pamięta – przynajmniej na naszym podwórku, bo na zachodzie było kilka prób reanimacji serii. W ramach odświeżania wspomnień z dzieciństwa (tudzież nadrabiania zaległości) postanowiłem zabrać się i za tę pozycję.

Tunnels & Trolls – pierwsza i ostatnia krew

Tunnels & Trolls to jedna z pierwszych gier Role Playing. Ukazała się w 1975 roku, a więc rok po publikacji D&D. Autor T&T, Ken St. Andre, we wstępie do pierwszej edycji przyznawał, że pierwotna wersja powstała jako wariant D&D właśnie, po kilkugodzinnym przeglądaniu trzech broszurek Gygaxa i Arnesona. Nie pretendując do miana znawcy tematu, zaryzykuję stwierdzenie, że T&T chyba nigdy nie zrobiła szczególnej furory. Z drugiej jednak strony, ma przecież grono oddanych fanów, o czym świadczy aż osiem edycji systemu (ostatnia z 2015 roku), a także żywe fora i grupy dyskusyjne. W Polsce najstarszą edycję gry wydało k6 trolli (w dwóch nakładach). W niniejszym tekście dzielę się wrażeniami po kilku sesjach rozegranych z wykorzystaniem mechaniki T&T (link).

T&T – Mroczna Puszcza

W ciągu ostatniego miesiąca rozegraliśmy trzy sesje na mechanice starych edycji Tunnels & Trolls (T&T). W założeniu miał to być drugi sezon kampanii gockiej, w praktyce niewiele z tego wyszło i zgodnie postanowiliśmy urwać rozgrywkę. W pierwszej sesji uczestniczyło dwoje graczy (graczka jednak dość prędko zrezygnowała), w drugiej tylko jeden (prowadził kilka postaci), wreszcie w trzeciej – trzech. Tytułowe lochy zastąpiliśmy settingiem puszczańskim, a rzecz działa się gdzieś w postrzymskiej Europie (co tłumaczy, skąd w lesie wzięły się murowane budowle). Wrażenia z gry w T&T omówię w osobnym tekście, który ukaże się niebawem. Tymczasem przedstawiam mini-raporty.

Powrót Gurczena, odc. 3

Po miesięcznej przerwie (spowodowanej koniecznością dogrania kampanii gockiej) wracamy do dziejów Gurczena. To już 106. odcinek trwającej od jesieni 2016 roku mega-kampanii. W piątym sezonie Gurczen eksploruje Pogranicze, puszczańską krainę położoną między Braunsztynem a Midgardem. Uratowawszy lorda Odrowąża od niechybnej śmierci, śmiałek zabiera się za kilka niedokończonych spraw. FIGHT ON!

Goci – Podsumowanie kampanii

Zemsta dokonana. Gizur zginął, choć nie doczekali tego ani Algaut Szalony, ani Siward Szablozębny. Niestety, przeklęty miecz Tyrfing zgodnie z przepowiednią sprowadził zgubę na ród bohaterów. Hunowie (i Alanowie) prowadzeni przez zdrajcę Alaryka Paskudnego uderzają z całą siłą i mocą na osłabione wojną domową gockie królestwo Oium. Spychani coraz bardziej na zachód Goci przekraczają wreszcie graniczną rzekę Dunaj, co staje się początkiem końca rzymskiego imperium. To już jednak zupełnie inna historia. Tymczasem przedstawiam podsumowanie kampanii!

Goci, odc. 20. Zagłada domu Tyrfingów

Zgodnie z przewidywaniami zakończyliśmy kampanię gocką. W ostatniej sesji uczestniczyli wszyscy czterej gracze. Królestwo Gotów ogarnęła wojna domowa na całego. Emocji nie brakowało: zwroty akcji, wielkie bitwy i pojedynki, honor, zemsta, lojalność i szaleństwo. Dla takiego finału warto było tłuc te wszystkie stonogi, ryjówki i szkielety. FIGHT OFF!

Goci, odc. 19. Tron we krwi

Po paru tygodniach przerwy wreszcie udało się spotkać w pełnym składzie i rozegrać przedostatni odcinek przygód Gotów z rodu Tyrfingów. Tempo przygody było niesamowite, masa zwrotów akcji, a zakończenie po raz kolejny zaskakujące. Urwaliśmy w takim momencie, że właściwie wszystko może się zdarzyć, a finał jest trudniejszy do przewidzenia niż kiedykolwiek przedtem. FIGHT ON!

Enchanted Monsters – któż to zacz?

Chyba każda osoba grająca w D&D zetknęła się z zaklęciem Protection from Evil. To czar pierwszego poziomu, który może znać już początkujący mag lub elf (kleryk uzyska dostęp nieco później). Większość zapewne kojarzy czar z bonusem do parametrów obronnych. Podstawowa rola tego zaklęcia jest jednak inna – idzie bowiem o utworzenie wokół czarującego magicznego okręgu, który zapewni ochronę przed atakami zaklętych potworów (M&M, s. 23):

This spell hedges the conjurer round with a magic circle to keep out attacks from enchanted monsters.

Dalej, wśród wymienionych w Monsters & Treasure magicznych przedmiotów znajduje się Sword +1, +2 vs. Magic-Users and Enchanted Monsters (M&T, s. 23). O ile "użytkownik magii" to termin oczywisty, o tyle druga wrażliwa na ów oręż kategoria istot pozostaje cokolwiek niejasna. Co prawda szansa na wylosowanie takiego miecza jest stosunkowo niewielka (1%), ale prędzej czy później każdy sędzia będzie musiał odpowiedzieć sobie (i swoim graczom) na pytanie – czym są owe Enchanted Monsters?

Powrót Gurczena, odc. 2

Lord Gurczen wraz z garstką przybocznych eksploruje puszczański krajobraz Księstwa Odrowąża w poszukiwaniu czarodziejskich klejnotów. Przypomnijmy – tylko dzięki tym artefaktom można ocalić władcę tej krainy, złożonego śmiertelną niemocą za sprawą diabolicznego Złego Lamy Athelstana. Czas ucieka nieubłaganie, a Dzicz skrywa wiele niebezpieczeństw. Czy Gurczen nie zawiedzie? FIGHT ON!

Goci, odc. 18. Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni

Drużyna opuszcza Kaukaz i rusza na Krym w poszukiwaniu potężnego artefaktu, który dopomoże Gotom w zemście rodowej. Ruiny skrywają liczne niebezpieczeństwa i raz po raz los ekspedycji zawisa na włosku. Finał przygody był piorunujący. Jeszcze dwie sesje do końca. Fight On!

Powrót Gurczena

Po kilkumiesięcznej przerwie powraca Gurczen, największy bohater polskiego sandboksa! Wyniesiony do godności lorda śmiałek niczym Odyseusz usiłuje wrócić do ojczyzny –  opanowanego przez mroczne siły Midgardu. Sesja, z której raport prezentuję poniżej, otwiera piąty rozdział w liczącej już 104 odcinki mega-kampanii. Podsumowanie sezonu czwartego znajdzie Czytelnik TUTAJ. Fight On!

Goci, odc. 17. Trzej rębajłowie

Tym razem stawiło się 3 z 4 graczy. Zabrakło księdza, więc Goci we własnym gronie ruszają, by wydrzeć z górskich trzewi tajemnice, chwałę i skarby. To już trzecia sesja rozgrywająca się na Kaukazie. Przygoda pełna była emocji i zaskakujących zwrotów akcji. Walna w tym zasługa graczy, którzy wreszcie zaczęli ryzykować i rzucać się na złamanie karku w wir niebezpieczeństw. "Klimat" mocno pulpowy, kłaniają się Howard, Leiber, Vance, Merritt. Idę o zakład, że takiego obrotu spraw nikt się nie spodziewał. Zostały tylko trzy sesje do odcięcia. FIGHT ON!

Literackie korzenie D&D

Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku w amerykańskim środowisku miłośników gier wojennych coraz częściej pojawiały się pomysły, aby rozgrywać bitwy nie tyle historyczne, ale osadzone w innych światach. Przede wszystkim – tolkienowskim Śródziemiu. Na tej fali wypłynęła kampania Dave'a Arnesona Blackmoor, a w konsekwencji D&D. Ta ostatnia gra była już wyraźnie adresowana do fanów literatury fantastycznej. O banał ociera się zatem stwierdzenie, że fantasy leży u podwalin RPG. W tej materii niewiele się zmieniło do dziś. Wszak większość erpegowców to wpierw fantaści, którzy po gry sięgają, by przeżywać przygody podobne do tych z kart książek. A przynajmniej tak było w przypadku moim i moich znajomych. W tekście niniejszym przybliżymy źródła literackie, z których czerpali twórcy pierwszych erpegów.

Goci, odc. 16. W górach Kaukazu

Kolejna sesja w pełnym składzie. Im bliżej końca kampanii, tym większego nabiera ona rozmachu. To już chyba standard. Drużyna gocko-rzymska eksploruje Kaukaz, odkrywając kolejne tajemnice. Zaginione cywilizacje, egzotyczne kultury, drapieżna fauna – prawdę powiedziawszy, ostatnie odcinki bardziej przypominają opowiadania mistrza Howarda niż większość raportów z Pustkowia Piktów. Tymczasem ze wschodu nadciąga burza, która zatrzęsie znanym światem w posadach... FIGHT ON!

Goci, odc. 15. Pogromcy hipogryfów

Śmiałkowie opuszczają Azję Mniejszą i ruszają na północ. Na horyzoncie widać majestatyczne szczyty Kaukazu. Zanim jednak drużyna stanie u stóp gór, musi walczyć o życie! Czy to już koniec przygód dzielnych Gotów? Read on, Gentle Reader.

Kosmiczne dywizje światła i ciemności. O "Alignment" w D&D raz jeszcze

Kolega Wolfgang Schwarzenatter napisał bardzo dobry tekst traktujący o Alignment (link). Przypomnijmy: to jeden z opisujących postacie w D&D parametrów, nieszczęśliwie przetłumaczony w naszym kraju jako "charakter". W pierwszej części autor dzieli się bardziej ogólnymi rozważaniami nad istotą Prawa, Neutralności i Chaosu; dalej przedstawia, jak rozwiązał tę kwestię w swojej najnowszej kampanii Szmaragdowy Las, osadzonej w postrzymskiej Brytanii. Zamieściłem pod tym artykułem obszerny komentarz, który, po przerobieniu, postanowiłem opublikować jako osobny tekst.

Goci, odc. 14. Długa droga na Wschód

Mamy Nowy Rok – jest i nowy raport. Czternasty odcinek to opowieść drogi. Drużyna w pełnym składzie (4 graczy) opuszcza Konstantynopol i rusza na Wschód. Goci wracają do domu!